Litouwse taal
Op de wereld bestaan drie Baltische talen: het Litouws, Lets en Oud-Pruisisch. Deze laatste taal is inmiddels uitgestorven. Het Baltisch en het Lets hebben een groot aantal overeenkomsten.
Ondanks dat er wel invloeden te vinden zijn, heeft de Litouwse taal weinig weg van de Romaanse, Germaanse of Slavische talen die in de omringende landen gesproken worden. Litouws is de officiële taal in Litouwen. Toch wordt er in Litouwen nog veel Russisch (8%) en Pools (7%) gesproken.
In de zestiende eeuw werd het Litouws een officiële schrijftaal. De eerste officiële documenten stammen echter uit 1918 ten tijde van de Litouwse Republiek. In het middeleeuwse Groot Hertogdom Litouwen waren de officiële talen Slavisch en Latijns. Tijdens het Pools-Litouwse koninkrijk werd Pools gesproken. Van 1836 tot 1903 was Russisch de officiële taal en werden publicaties in het Litouws zelfs verboden. Ten tijde van de Sovjet-overheersing was het leren van Russisch verplicht.
Pas in 1989 werd Litouws weer de officiële taal. Er bestaan verschillende dialecten, maar het dialect van Aukštaitija vormt de standaardnorm.
Het Litouws alfabet
De Litouwse taal maakt gebruik van het Latijnse schrift. Het Litouwse alfabet bevat 32 letter. De Nederlandse letters Q, W en Z worden niet gebruikt. De letter Y wordt gebruikt als een lange I. De letter V wordt meer uitgesproken van een W.
De Litouwse taal maakt gebruik van het Latijnse schrift. Het Litouwse alfabet bevat 32 letters.
De extra letters worden gevormd door extra leestekens aan een letter toe te voegen.
Naam van Litouws teken | Letters |
nosinė | Ą, Ę, Į, Ų |
varnelė | Č, Š, Ž |
brūkšnelis | Ū |
taškelis | Ė |
Het gehele alfabet (in gebruikelijke volgorde) ziet er als volgt uit: |
Letter | Litouwse naam | uitspraak als in: |
A a | a | arm |
Ą ą | a nosinė | ramen |
B b | bė | boom |
C c | cė | citroen |
Č č | čė | Tsjechië |
D d | dė | dak |
E e | e | bed |
Ę ę | e nosinė | kervel |
Ė ė | ė | tres (fr) |
F f | ef | fabriek |
G g | gė | grapefruit |
H h | ha | hal |
I i | i | wit |
Į į | i nosinė | sisi |
Y y | i ilgoji | biet |
J j | jot | jas |
K k | ka | klas |
L l | el | lekker |
M m | em | mama |
N n | en | naam |
O o | o | vos |
P p | pė | pit |
R r | er | radio |
S s | es | sok |
Š š | eš | schrift |
T t | tė | tafel |
U u | u | boek |
Ų ų | u nosinė | poen |
Ū ū | u ilgoji | zoek |
V v | vė | Willem |
Z z | zė | zebra |
Ž ž | žė | fuji |
Ook komen er in de Litouwse taal enkele tweeklanken voor: |
Tweeklank | uitspraak als in: |
ai | haai |
au | pauw |
ei | vegen |
iai | zee |
iau | zo |
ie | bien (fr), skiën |
ui | moeilijk |
uo | moi (fr) |